راهکارهای مرکز داده

مراکز داده ها

تفاوت بین مرکز داده ها و اتاق سرور اغلب به درستی تعبیر نمی گردد. به علاوه این اصطلاح برای تشریح محلی بکار برده میشود که شرکت یا سازمان برای تامین ایمنی، برق اضطراری و محیط کنترل شده ایجاد نموده است و اغلب نیز بطور نامناسبی مورد بهره برداری قرار می گیرد. در اینجا ما ابتدا قصد داریم تا ساختار اصلی و مفهوم مرکز داده ها را مشخص نموده و تفاوت آن را با اتاق سرور بیان نمائیم.

وظیفه مرکز داده ها

1-یک مرکز داده به منظور تامین نیاز های زیر بنا می گردد:
2-به منظور تامین یک فضای ایمن و محفوظ برای استقرار تجهیزات با اهمیت
3-به منظور تامین برق کافی و مداوم برای حمایت از کارکرد تجهیزات مهم
4-به منظور تامین یک محیط کنترل شده و ایمن از لحاظ دما، آتش سوزی، رطوبت و تغییرات ناخواسته محیطی در فضایی که تجهیزات در حال کار وجود دارند.
5-به منظور تامین یک ارتباط مداوم بین داخل و خارج این فضا.

فلسفه وجودی مرکز داده ها

هدف یک مرکز داده ها تامین و تضمین تداوم خدمات در کل شبکه است. بنا براین هنگامیکه در مورد راهبرد طراحی شبکه و یا طراحی امکانات به بحث می پردازیم می بایست در تمامی مراحل، نکات زیر را با دقت در نظر داشته باشیم :
تا آنجا که ممکن است، سادگی، سادگی و باز هم سادگی
طراحی می بایست، ظرفیت پذیر بوده یا به عبارتی با تغییرات ظرفیت همگام باشد.
تا آنجا که ممکن است طراحی پیمانه ای یا قطعه بندی شده باشد.
سازگاری و انعطاف پذیر مناسبی در مقابل تغییرات داشته باشد.

تعریف مرکز داده ها

اصطلاح “مرکز داده ها” در حال حاضر برای توصیف فضایی بکار برده میشود که به منزله یک صحنه نمایش برای عملیات الکترونیکی است و این فضا برای ارائه خدمات شبکه ای سازمان است. اصلی ترین تفاوت میان اتاق سرور و مرکز داده ها مربوط به اندازه و ابعاد کار و فناوریهای به خدمت گرفته شده در آن است.

لذا ما زمانی می توانیم اصطلاح مرکز داده ها را بکار بگیریم که هدف ما ایجاد یک مرکز یا ساختمانی باشد که منحصراً به این کار اختصاص یافته و از لحاظ رسمی نیز دارای فضاهای متعدد تعریف شده برای این منظور باشد.

لذا مرکز داده ها را می توان بصورت یک فضای بزرگ که متشکل از فضاهای کوچک شامل موارد زیر معرفی نمود:

• اتاق (های) رایانه
• اتاق (های) ارتباطات
• اتاق (های) ورودی
• مرکز کنترل عملیات
• اتاق (های) برق
• اتاق (های) تاسیسات
• اتاق (های) کنفرانس
• محوطه مخازن و استقرار تجهیزات
• فضای کارکنان و محوطه های عمومی و فضای دفاتر

بطور معمول نسبت فضای مورد نیاز بخش فناوری اطلاعات (IT) به فضای مورد پشتیبانی بصورت 1:1 در نظر گرفته میشود و فشردگی بیشتر به منزله افزایش ضریب آلودگی صنعتی خواهد بود.
با توجه به این تعریف روشن می گردد که اتاق سرور یک فضای عملیاتی در داخل مرکز داده ها است. با این وجود هر دو فضا برای تامین امنیت سیستمها، داده های فناوری و زیرساخت مورد بهره برداری قرار می گیرند.

نمونه توپولوژی مرکز داده ها

نمونه ای از یک مرکز داده ها شامل، یک اتاق ورودی، یک یا چند اتاق مخابراتی، یک محوطه اصلی استقرار و چندین محوطه مرتبط است.

سیستم ها و زیر سیستم های مرکز داده ها

موارد زیر برخی از سیستم های اصلی و زیر سیستم هایی هستند که تشکیل دهنده محل هر مرکز داده ای می باشند:

• زیر ساخت فناوری اطلاعات (IT)
• تجهیزات شبکه و امنیت شبکه
• تجهیزات ارتباطی داده و صوت
• تجهیزات مخازن داده و سرویس دهنده ها
• کابل کشی ساخت یافته
• کابل کشی زیرساخت (Backbone)
• کابل کشی افقی (Horizontal)
• پیوند ارتباطی اصلی (Cross-connect)
• پیوند ارتباطی افقی
• درگاههای نواحی و نقاط تقویتی
• تجهیزات درگاهی
• ایستگاههای درگاهی

زیرساخت پشتیبانی

• سوئیچینگهای برق
• ژنراتور و برق اضطراری
• تجهیزات ذخیره انرژی و UPS
• هواسازهای اتاق رایانه (CRAC)
• دما گردانها
• سیستم هشدار حریق
• سیستم اطفاء حریق
• نورپردازی
• نشت یاب

عناصر معماری

• کف کاذب (Raised Floor)
• پوشش سقف (Suspended Ceiling)
• جنس سطوح (Surface Treatments)
• حصار رطوبتی (Vapor Barrier)
• سخت افزار و دربها
• کابینت ها و رک ها

تعریف اتاق سرور

بهترین تعریف برای اتاق سرور عبارت است از یک مرکز داده های خلاصه شده که اتاق ورودی داخل فضای اتاق سرور در نظر گرفته شده است.
اتاق سرور فضایی است که به منظور فراهم نمودن یک محیط ایمن برای تجهیزات و کابل کشی های مستقیم به آنها و برای حفاظت از داده های مهم تجهیز شده است.

بنابراین محل اصلی استقرار زیرساخت شبکه و سرویس دهنده ها می بایست شامل تجهیزات زیر باشد:

• محافظ برق
• توزیع برق
• خنک کننده
• کنترل رطوبت
• هوا گردان
• سیستم اطفاء حریق
• طرح بندی کف
• بارگذاری کف
• خدمات پاکیزه سازی
• مسیر عبور کابل ها
• حفاظت فیزیکی

روش طراحی مرکز داده ها

ضوابط طراحی یک مرکز داده ها با ضوابط طراحی یک اتاق سرور بطور ظریفی متفاوت است.
در هر دو مورد طراحی مرکز داده ها و یا اتاق سرور کلیدهای طراحی حول دو محور اصلی کار تعیین می گردند:
1- زیرساخت فناوری اطلاعات و خدمات ارائه شده از سوی آن
2- امکانات و خدمات مورد نیاز برای پشتیبانی زیرساخت

کلید طراحی در این دو زمینه، تعیین موضوعات زیر است:

• محدوده و اهداف کاری
• قابلیت بهره برداری مورد نیاز
• ظرفیت برق و خنک کنندگی

از آنجائیکه، پایه کار در طرح مرکز داده ها را ساختمان تشکیل می دهد، انتخاب محل سایت نیز دارای ضوابطی می باشد که می بایست در طراحی کلی در نظر گرفته شود.

اما در طرح اتاق سرور، می توان طرح را بصورت یک کار در درون یک طرح بزرگتر ساختمانی در نظر گرفت و یا بصورت ساده تر بصورت یک جابجایی یا تجهیز و ارتقاء محل فعلی اتاق سرور به یک فضای جدید تعبیر نمود.

به علاوه متاسفانه فضای مورد نیاز اتاق سرور از قبل توسط مدیریت یا معمار (در ساختمانهای در حال ساخت) معین می گردد. چنین وضعی باعث بروز محدودیتهایی در ظرفیتهای خنک سازی و برق رسانی بر طبق ضوابط می گردد.همچنین باعث افزایش هزینه های کلی طرح می گردد.

بنا نهادن ضوابط طراحی بستگی زیادی به تعیین موارد زیر دارد:

• فضای مورد نیاز
• بودجه مورد نیاز
• زمان مورد نیاز

درک صحیح فهرست اصطلاحات فقط بخش کوچکی از راه طولانی برپایی یک مرکز داده ها و یا اتاق سرور است. اتاق سرور تنها یکی از اجزاء تشکیل دهنده مرکز داده ها است که هدف آن فراهم نمودن تداوم بهره برداری از خدمات شبکه است.
در نهایت هر دو فضا با تکیه بر تلفیق فناوری اطلاعات و امکانات زیر ساخت مورد نیاز برای فضای در نظر گرفته شده کمک به دستیابی اهداف کاری سازمان می نمایند.

طراحی و راه اندازی مراکز داده

مرکز داده، مکانی با امنیت فیزیکی و الکترونیکی بالا، دارای انواع تجهیزات سختافزاری، شامل رایانه، سرور، سوییچ، روتر و نرم افزاری شامل پایگاه داده، سیستمهای عامل پیشرفته و …. میباشد. بستر سخت‌افزار و مرکز داده به عنوان يكي از بسترهاي اوليه و ضروري در سازمان‌ها به عنوان يك زيرساخت مهم در جهت تأمين اهداف و انجام فرآيندهاي معمول از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد.
امروزه نیاز به حفظ و نگهداری و دسترسی به موقع اطلاعات، شرکتها و سازمانها را ملزم به استفاده از تکنولوژیهای ذخيرهسازي اطلاعات کرده است. سرويس ذخيرهسازي يکي از اصليترين سرويسهای مرکز داده ميباشد. اين سرويس به یکی از 3 روش ذخيره سازي (Direct Attached Storage) DAS ، (Network Attached Storage)
NAS و (Storage Area Networks( SAN  ارائه میگردد.

NAS تجهيزات ذخيره سازي هستند كه قادرند به طور مستقيم از طريق حداقل يك واسط LAN نظير Ethernet به شبكه متصل گردند. از مزایای این مدل، سهولت نصب،كاهش هزينه پيادهسازي و پشتيباني و نيز قابليت توسعهپذيري، افزايش و پيكربندي اين تجهيزات به شبكه، بدون نياز به خاموش كردن شبكه مي باشد. از سيستمهاي NAS در محيطهاي ISP Search Engine،Email server، WEB, ذخيرهسازهاي اطلاعات، سيستمهاي فني، گرافيكي، تصويري و بانكهاي اطلاعات استفاده ميشود.

SAN يك شبكه ی اختصاصي با سرعت بالا بوده و شامل سرورها و تجهيزات ذخيرهسازي ميباشد. اين شبکه به طور کامل از شبکه های LAN/MAN جداست. شبکهی SAN براي برقراري ارتباطات ميان اجزاي خود از تکنولوژي Fiber Channel (FC) و يا SCSI بر روي IP استفاده مينمايد.

شرکت HP یکی از ارائه دهندگان تجهیزات در این صنعت میباشد. این محصولات در دو مجموعه Disk Storage ها و Tape Drive ها، ارائه میگردند. Disk Storage ها در نیاز به سازمانهای کوچک و بزرگ در سه رده MSA،EVAو XP Array ها میباشند. Tape Drive ها در تهیهی نسخه های پشتیبان (Back up)استفاده میشوند، از جمله این تجهیزات، سیستمهای ESL و MSL میباشند.